Waarom de overgang voelt als de ondergang van je relatie

“Het lijkt soms alsof we in een eindeloze achtbaan zitten,” zei Mieke laatst tijdens een sessie. “Ik word sneller boos, zeg dingen die ik niet zo bedoel… maar hoe harder ik Tom probeer wakker te schudden, hoe dieper hij in zijn schulp kruipt. Het voelt alsof ik hem kwijt raak.”
Ze zweeg even en voegde toe: “En soms, na weken van duwen en huilen, geef ik het gewoon op. Dan leven we naast elkaar alsof we alleen nog huisgenoten zijn.”
Tom zuchtte en zei: “Wat ik ook zeg of doe, het is nooit goed. Ik maak het alleen maar erger.”

Vast zitten in een eindeloze achtbaan

Veel koppels herkennen zichzelf in de achtervolger-en vermijder-dynamiek (pursuer-withdrawer).


De achtervolger gaat harder praten, trekken of zelfs schreeuwen in een poging de kloof te overbruggen en verbinding te krijgen. Het klinkt vaak als verwijten of boze uitbarstingen, maar onder de oppervlakte zit meestal iets heel zachts: een wanhopige roep om geruststelling – “Ben ik nog belangrijk voor jou?”
De vermijder reageert door zich stil te houden of emotioneel af te schermen, meestal uit angst om de situatie nog erger te maken. Deze partner denkt vaak: “Wat ik ook zeg of doe, het is altijd fout, dus zwijg ik maar, of ‘knik ja’, dan houd ik de relatie stabiel.” 

In welk van de rollen herken jij jezelf het meest?
Zowel de achtervolger als de vermijder willen de relatie elk op hun eigen manier beschermen. Maar door de wet van actie-reactie werken ze elkaar net tegen!
Hoe meer de achtervolger pusht, hoe meer de vermijder zich afsluit, waardoor er nog sterker en luider geprotesteerd wordt, en de vermijder nog verder in zijn schulp kruipt… en zo raken jullie steeds verder van elkaar verwijderd. Tijdens de (peri-)menopauze wordt deze destructieve dynamiek vaak nog feller en intenser.

Wil je samen sterker uit de menopauze komen? Ontdek hoe wij koppels begeleiden naar blijvende emotionele én fysieke verbinding.

Hormonen maken emoties rauwer en verbinding lastiger

Onderzoek van neurowetenschapper Lisa Mosconi (auteur van The Menopause Brain) laat zien dat oestrogeen een sleutelrol speelt in het vrouwelijk brein. Het ondersteunt de communicatie tussen hersengebieden die emoties reguleren, sociale signalen lezen en stress dempen. Doordat oestrogeen daalt in de (peri-)menopauze, verandert letterlijk de bedrading van het brein:
-Emoties voelen sneller, feller en ongefilterd.
-Het zenuwstelsel schiet makkelijker in fight, flight of freeze en komt moeilijker weer tot rust.
-Sociale signalen zoals gezichtsuitdrukkingen of toon worden gevoeliger opgepikt en soms negatiever geïnterpreteerd.
-Progesteron, dat een uitgesproken kalmerend effect heeft, neemt ook af, waardoor het zenuwstelsel minder “rustpuntjes” heeft. Veel vrouwen herkennen dit:
“Vroeger kon ik dingen nog inslikken, maar nu ontplof ik of huil ik voor ik er erg in heb.”

Hoe hormonen de achtervolger-vermijder-dynamiek versterken

In de meeste koppels is de (peri-)menopauzale vrouw de achtervolger: hormonale veranderingen maken haar kwetsbaarheid en angst voor afwijzing sterker voelbaar, waardoor ze harder gaat protesteren tegen verlies van verbinding.

Maar het omgekeerde komt ook voor: sommige vrouwen reageren juist met sterkere terugtrekking.
Door hormonale schommelingen raakt het zenuwstelsel sneller overprikkeld.
Om zichzelf te beschermen, vermijden ze gesprekken of sluiten ze zich emotioneel af.
Of de menopauzale vrouw of haar partner qua gedrag nu meer achtervolgt of meer terugtrekt, het patroon wordt intenser:
De hechtingspijnen “Wil je wel bij me blijven?”, “Mag ik er nog toe doen?” raken verborgen achter harde woorden, kritiek, of complete stilte.
De partner hoort niet de onderliggende roep om nabijheid en reageert op het storende gedrag in plaats van de behoefte.
Zo worden beide moves extremer: de achtervolger duwt harder, de vermijder trekt zich verder terug. De hechtingsbehoeftes van beiden blijft onder water, terwijl misverstanden en defensief gedrag de afstand vergroten.

Kan je hulp gebruiken om samen uit de hardnekkige meno-achtbaan te komen? Dat kan online of via een retreat in Zuid-Frankrijk!

Van geliefden naar huisgenoten

Vaak geraakt de (peri)menopauzale achtervolger uitgeput en verdwijnt zelfs de energie om nog te vechten voor de relatie. Er wordt minder ruzie gemaakt, maar ook niet meer echt gepraat. Het voelt alsof jullie parallelle levens leiden:
Geen heftige conflicten meer, maar ook geen echte nabijheid.
Samen wonen voelt meer als medehuurders dan partners.
Onder de stilte blijft dezelfde pijn: “Ik bereik je niet meer, ik ben je kwijt.”

Hormonen als relationele uitdaging

Kortom, de hormonale storm eigen aan de (peri-)menopauze is geen individueel probleem van de vrouw. Het beïnvloedt hoe beide partners elkaar zien, horen en begrijpen. Zelfs zonder dat je het doorhebt, veranderen de signalen die jullie naar elkaar uitzenden en de manier waarop je erop reageert.

Het is geen kwestie van “zij moet er maar doorheen” of “hij moet zich harder inzetten”. Dit is iets wat jullie sámen doormaken én waar je ook sámen sterker uit kunt komen.

Samen door de storm

Deze fase kan voelen als het einde van de relatie, maar vaak is het een doorbraakmoment. Als jullie begrijpen dat de felle ruzies of ijzige stilte geen teken van mislukking zijn maar luide hechtingssignalen, die versterkt worden door hormonale veranderingen, ontstaat er ruimte om elkaar opnieuw te vinden.
In onze begeleiding helpen we koppels deze storm te doorstaan, samen dieper te voelen wat er onder de ruzies en stiltes schuilgaat, en elkaar daar opnieuw te vinden. Zo kan een periode die eerst als crisis voelt, juist het begin worden van meer eerlijkheid, diepte en verbinding dan ooit tevoren.

👉 Wacht niet tot de afstand onoverbrugbaar lijkt. Met een paar gerichte sessies of een intensieve retreat kunnen jullie ontdekken hoe jullie elkaar weer veilig kunnen bereiken en de verbinding verdiepen.

Dit artikel is geïnspireerd door werk van o.a. Sue Johnson (Love Sense, Hold Me Tight), Emily Nagoski (Come Together), Peggy Kleinplatz (Magnificent Sex) en Lisa Mosconi (The Menopause Brain), vertaald naar onze eigen praktijk met langdurige relaties.